موتور آسانسور،مهمترین بخش یک آسانسور
قبل از اینکه اقدام به خرید و یا اظهار نظر در رابطه با موتور آسانسور بکنیم، بهتر است در مورد چگونگی عملکرد و قسمت های یک موتور آشنایی کافی را پیدا کنیم.
موتور آسانسور به عنوان قلب تپنده یک آسانسور میباشد که بدون آن هیچ حرکتی از آسانسور بر نمیاید!
قطعات موتور و عملکرد آن باید بسیار با کیفیت باشند تا در بین مسیر و حرکت آسانسور دچار مشکلات پی درد پی نشود.
موتور با برق سه فاز کار میکند بدون وجود یک فاز هم کار نمی کند.بر روی موتور ها، سیستمی به ترمز وجود دارد که در صورت باز بودن ، موتور اجازه حرکت دارد و آسانسور می تواند حرکت کند اما در صورت بسته بودن ، موتور و کابین قفل می شود.اینکه در چه زمانی این ترمز باز یا بسته باشد توسط تابلو فرمان تنظیم می شود و عملیات حساسی است.
معمولا موتورها از بخش های زیر تشکیل می شوند:
- گیربکس
- فلکه
- دنده و بلبرینگ
- ماردون
انواع موتور آسانسور:
موتور ها بر اساس اینکه ظرفیت کابین و وزن نهایی چقدر است،توان و قدرت مختلفی دارند. موتور آسانسور به سه دسته گیربکسی،گیرلسی،مغناطیسی تقسیم می شوند که اختلاف این سه دسته موتور بر اساس قطعات به کار رفته و در نتیجه تفاوت در نحوه کار آنها می باشد.
یک نوع دیگر از تقسیم بندی موتور ها از نوع تک سرعته و یا دو سرعته می باشد.
به طور کلی نیروی تولیدی از موتور آسانسور یا از طریق سیم بکسل به کابین منتقل می شود( آسانسور های کششی می گویند) یا از طریق جک هیدرولیک به کابین منتقل می شود(آسانسور های هیدرولیک می گویند)
تفاوت های موتور های گیربکسی و گیرلسی:
- موتور های گیربکس قدیمی تر هستند و مصرف برق بالاتری هم دارند و هزینه نصب و خرید کمتری نسبت به نوع گیرلسی دارند. چون سیستم ترمز موتور گیربکسی از نوع دیسکی است و دارای لنت ترمز می باشد،به صورت مداوم باید مورد بازدید قرارگرفته و سرویس شود.
- در موتور های گیرلسی ، موتوری بدون گیربکس است که نیازی به تعویض دنده ندارد.این عمر باعث می شود که کابین این نوع از آسانسور ها با موتور گیرلس حداقل لرزش را داشته باشد. مصرف برق کمتری دارند و گرانتر نیز هستند.فضای کمتری را از نظر حجمی اشغال می کنند. هزینه نصب کمتری دارند چون آسانتر و سریعتر نسبت به نوع گیربکسی نصب می شوند. در مکانهای پرتردد نصب اینگونه موتور ها بهتر است.
- راندمان عملکرد موتور گیرلس بالای 90 درصد است اما موتور گیربکس،حدود 50 درصد است.
- موتور گیرلسی روغن کاری نیاز ندارد اما موتور گیربکسی احتیاج به این کار دارد.
- موتور گیربکسی در صورت استفاده مکرر داغ میکند اما نوع گیرلسی اینطور نیست.
- موتور گیرلسی کم صدا است ولی گیربکسی سرو صدای زیادی دارد.
- موتور گیرلس احتیاج به فلایویل ندارد،ولی موتور گیربکس احتیاج به فلایویل دارد.
(فلایویل: یک چرخ سنگین است که روی موتور های گیربکسی قرار می گیرد و حرکت های ناگهانی ناشی از موتور را کاهش می دهد).
تمامی آسانسور ها شامل قطعاتی هستند که در ادامه به معرفی آنها خواهیم پرداخت:
مدار فرمان:
مدار فرمان به سه نوع تقسیم می شود:
- مدار قدرت (380 ولت)
- مدار فرمان (90 تا 220 ولت)
- مدار ولتاژ پایین ( 5 تا 30 ولت)
شروع به حرکت موتور اسانسور بر عهده مدار 380 ولت است. این مدار در آسانسور های قدیمی یک سرعته شامل ( 2 کنتاکتور ) و در آسانسور های جدید دو سرعته شامل ( 4 کنتاکتور ) است. و یا مدل های جدید تر که دارای کنترل دور موتور می باشند شامل 2 یا 3 کنتاکتور استفاده می کند.
در بیشتر آسانسور های قدیمی با درب اتوماتیک که موتور درب آنها به موتور سر درب شناخته می شود از ولتاژ 380 استفاده می کند.
وظیفه فعال کردن کنتاکتور ها، چراغ های کابین آسانسور، فن کابین، سیستم درب بازکن اتوماتیک ( کمان درب بازکن)، ترمز آسانسور بر عهده مدار 90 تا 220 ولت است.
مدار های شناسایی ، شستی های کابین ( داخلی و طبقات) مدارات اعلان طبقات (صوتی و تصویری) و سیستم ایمنی از مدار 5 تا 30 ولت استفاده می کند که آنرا مدار اصلی می نامند.
عملکرد موتور آسانسور:
موتور های سه فاز یک و دو سرعته که قدرت آنها 3/5 کیلو وات به بالاست در حال حاضر مورد استفاده قرار نمی گیرند. موتور آسانسور فقط وزن نفرات داخل کابین را تحمل می کند. یک سیم بکسل از یک طرف به تعدادی وزنه چدنی و از یک طرف دیگر به کابین آسانسور بسته می شود.
معمولا وزن کابین با وزنه های چدنی برابر است و در طبقه وسط قرار می گیرد.
ترمز آسانسور:
ترمز آسانسور شامل یک سیم پیچ، هسته فلزی متحرک، لنت ترمز (مخصوص ماشین های سنگین) است. و روی موتور الکتریکی آسانسور نصب می شود. در سیستم آسانسور ترمز همیشه در حالت آماده به کار است. فقط زمانی از آن استفاده نمی شود که اسانسور حرکت می کند.
سیستم درب بازکن اتوماتیک:
شامل 2 نوع است:
- درب های معمولی ( لولایی)
- درب های اتوماتیک
در درب های معمولی یک دستگاه فلزی روی کابین نصب می شود که شامل یک سیم پیچ و هسته متحرک است. که باز کردن درب آسانسور بر عهده آن قطعه است. در آسانسور در حال حرکت به سیم پیچ آن ولتاژی وارد می شود که کمان درب را جمع نگه می دارد و مانع از باز شدن درب اسانسور می شود.
پس از رسیدن آسانسور به طبقه مورد نظر کمان درب باز می شود که می توان درب آسانسور را باز کرد. معمولا ولتاژ وارده به کمان درب 220 ولت ac است.
در درب های اتوماتیک باز و بسته شدن درب آسانسور وظیفه یک موتور الکتریکی است. در سیستم هایی که از تکنولوژی جدید تری استفاده می کنند 24 ولت dc است. اما در سیستم های قدیمی از موتور سه فاز 110 تا 380 ولت استفاده می شود. شرکت آسانسور آتیس بهترین قطعات را ارائه میدهد.
سیستم روزیون:
این سیستم در حین تعمیرات، شستی های داخل و بیرون کابین را از کار می اندازد. و فقط از روی کابین می توان آنرا کنترل کرد و کمک بسیاری به تعمیر کار ها و سرویس کار ها می کند. در سیستم روزیون 2 شستی می توان در 2 جهت بالا و پایین حرکت کرد.
هنگام استفاده از این سیستم روی نمایشگر (r) یا (out of service) نشان داده می شود. و آسانسور با سرعت خیلی کم حرکت می کند تا امنیت تعمیر کار بیشتر باشد.
