در آسانسورهای کششی نیروی محرکه لازم برای حرکت آسانسور توسط مونور ایجاد میشود قطعات تشکیل دهنده موتور آسانسور عبارتند از:یک الکتروموتور کوپل شده به یک گیربکس کاهنده سرعت که دارای سیستم ترمز و فلکه گیربکس بوده و روی یک شاسی به نام شاسی موتور مونتاژ میشود والبته موتور آسانسور براساس گیربکس کاهنده سرعت خود به دو نوع گیربکسی و گیرلسی تقسیم میشود والبته موتور گیربکسی براساس نوع الکتروموتور خود به دو طبقه 3VFو AC2 تقسیم میشود. درمدل گیرلس به علت حذف گیربکس از موتور ابعاد موتور کوچکتر میشود واین امکان را میدهد که موتوربتواند در چاه آسانسور نصب شود در نتیجه نیازی به اتاق موتور خانه نخواهد بود همچنین موتورهای بدون گیربکس موجب کاهش لرزش کابین آسانسور میشود ونیز برق مصرفی راهم کاهش میدهد ولی قیمت موتور گیرلس دوبرابر قیمت موتور گیربکسی است.
نحوه محاسبه توان موتور مناسب برای ظرفیت های مختلف
*9.81(p=((G*V)/N
P توان موتور است که براساس وات میباشد
Vسرعت مدنظر برای کابین آسانسوراست که برحسب M/Sمحاسبه میشود.
Gحداکثر بار یا وزن هر نفر در کابین آسانسور است این پارامتر برحسب KPمحاسبه میشود.به همین دلیل تقسیم بر 2میشود مثلا در آسانسورهایی که وظیفه حمل افراد را دارند وزن هر فرد را معادل 75 کیلوگرم در نظر میگیریم یعنی برای 5 نفر باید 5*75 تقسیم بر 2
Nدر این فرمول بعنوان پارامتر موتور معادل 0.5 یا 0.7 در نظر گرفته میشود.
توان مناسب برای 4-6 نفر 5.5KW البته برای 8 توقف
توان مناسب برای 7-8 نفر 7.3KW
توان مناسب برای 9-10 نفر 9.2KW
توان مناسب برای 11-13 نفر 11KW
بر روی فلکه این موتور تعدادی کابل فولادی (سیم بکسل ) وجود دارد که از یک سمت به کابین آسانسور واز سمت دیگر به وزنه های آسانسور که درون قابی فلزی به نام قاب وزنه قرار دارند متصل است جنس وزنه ها از بتن یاچدن است .وزن این وزنه ها به اندازه وزن کابین +نصف ظرفیت کابین است دلیل استفاده از وزنه کمک به بالابردن آسانسور است در غیر این صورت برای این کار باید از موتورهای بسیار قوی با کیلو وات بالا استفاده کرد.
انواع آسانسورهای کششی
به طور کلی آسانسورهای کششی را می توان به دسته بندی های زیر تقسیم نمود:
- طریقه نصب سیستم تعلیق و سیم بکسل آسانسور:که دارای چهار تیپ یک به یک-دو به یک-سه به یک-چهار به یک است.
- اجرا و جایگذاری ریل ها به دو تیپ وزنه بغل و وزنه پشت تقسیم می شود.
- از لحاظ جایگذاری و تعداد درب ها را می توان به سه نوع تک درب دو درب تونلی و دو درب مجاور (L) اشاره کرد.
- سیستم محرکه و تابلو فرمان آسانسورهای کششی به دو نوع اصلی یعنی دو سرعته (AC2)و تک سرعته(vvvf) تقسیم میشوند.
نحوه نصب سیم بکسل و سیستم تعلیق
در آسانسور های یک به یک :
تقریبا در ۹۵% آسانسور های اجرا شده از دو سیستم تعلیق استفاده شده است .
آسانسورهای کششی یک به یک : به صورت کاملا ساده دارای دو فلکه یکی فلکه موتور و دیگری فلکه هرزگرد و طریقه بکسل بندی آنها کاملا ساده است. به طوری که یک سر سیم بکسل به کابین وصل میشود و به فلکه موتور و فلکه هرزگرد متصل است و به قاب وزنه میرسد. اینگونه با حرکت کابین به سمت بالا قاب وزنه برعکس حرکت میکند و این امر باعث حرکت راحت تر و سبک تر کابین میشود.
علت وجود فلکه هرزگرد بالا بردن سطح اصطحکاک سیم بکسل و فلکه است که به اصطلاح به آن زاویه پیچش یا آلفا میگویند.
در آسانسور های دو به یک:
در آسانسور های دو به یک کمی سیستم پیچیده تر است اما زاویه آلفا بیشتر شده و سر خوردگی را بسیار پایین میاورد. در سیستم دو به یک نحوه ی نصب زیادی وجود دارد که به عنوان مثال به سیستم های زیر اشاره می شود:
- یک فلکه روی کابین و یک فلکه روی قاب وزنه
- دو فلکه روی کابین یک فلکه روی قاب وزنه
- دو فلکه روی کابین دو فلکه روی قاب وزنه
- دو فلکه زیر کابین یک فلکه روی قاب وزنه
- دو فلکه زیر کابین و دو فلکه روی قاب وزنه
به طور کلی در مدل هایی که بالا به آنها اشاره شد سیستم بکسل بندی اینگونه است که که سر بکسل ها در بالای اورهد و زیر دال توسط فیکسینگ متصل شده پایین آمده بر روی فلکه های کابین چرخیده و به سمت بالا میرود از روی فلکه موتور رد شده و به سمت پایین بازمیگردد از روی فلکه قاب وزنه چرخیده و به سمت بالا میرود و دوباره زیر دال توسط فیکسینگ مهار میشود.
در سیستم تعلیق دو به یک فشار روی موتور خیلی کمتر است به طوری که در پروژه هایی با توقف های مساوی و ظرفیت مساوی میتوان با تغییر سیستم تعلیق یک به یک به دو به یک از موتور با توان خیلی پایین تری استفاده نمود.
دلیل تغییر بین تعداد فلکه ها و جایگذاری آنها در پایین یا بالا این است که بتوان با در نظر گرفتن جایگذاری ریل های کابین و قاب وزنه پیچش سیم بکسل نحوه نصب موتور بهترین و کم اصطحلاک ترین طریقه نصب انتخاب و اجرا شود .
در سیستم سه به یک و چهار به یک:
سیستم بکسل بندی تقریبا همینگونه است اما با این تفاوت که تعداد فلکه های هرزگرد و نحوه جایگذاری آنها متفاوت است.
اجرا و جایگذاری ریل ها :
در مبحث جایگذاری ریل ها که معمولا به دو دسته وزنه بغل و وزنه پشت تقسیم میشوند میتوان اینگونه گفت که به دلیل نیاز قسمتی از چاه برای نصب ریل وزنه و حرکت قاب وزنه داخل چاه با توجه به نقشه ساختمان و میزان فضایی که برای چاه آسانسور در نظر گرفته شده است.
با محاسبه عرض و عمق چاه میتوان از سیستم وزنه بغل یا وزنه پشت استفاده کرد و در سیستم وزنه بغل ریل وزنه در کنار کابین در سمت چپ یا راست نصب میگردد و نیاز به عرض چاله بیشتری خواهد داشت و در سیستم وزنه پشت ریل وزنه دقیقا پشت کابین و رو به روی درب طبقات نصب میشود و در این مدل بیشتر عمق چاله را در بر میگیرد باید در انتخاب شرکت و پیمانکار آسانسور دقت لازم را داشته باشیم.
آسانسورهای کششی براساس تعداد درب و نصب آنها :
برای نصب درب سه مدل وجود دارد که در بالا به آنها اشاره کردیم
در سیستم تک درب مانند همه ی آسانسور های معمولی کابین دارای یک درب است و مسافران از یک درب سوار و از همان درب و در همان سمت پیاده میشوند.
در سیستم دو درب تونلی کابین دارای دو درب دقیقا رو به روی هم است که مسافر میتواند در یک طبقه از یک درب سوار و در طبقات دیگر از دری دیگری پیاده شود.
در سیستم دو درب مجاور هم مثل دو درب تونلی کابین دارای دو درب میباشد اما در کنار هم و به صورت L که افراد میتوانند از یک درب سوار شوند و از سمت چپ یا راست خود در طبقات دیگر پیاده شوند.